Lùm xùm xung quanh tên gọi Cuộc thi HH mà Ngọc Trinh tham dự

Mấy ngày qua, thông tin “nữ hoàng nội y” Ngọc Trinh tràn ngập trên hầu hết các báo, liên quan đến việc cô tham dự cuộc thi mà rất nhiều bài viết gọi là “Hoa hậu Quốc tế Việt Nam 2011”. Cách gọi này có thật sự chính xác?

Như đã đưa tin, cuộc thi này do MC Entertainment, một công ty giải trí do ca - nhạc sĩ hải ngoại Phan Minh Chánh quản lý. Ông bầu trẻ tuổi này (SN 1980) cũng đồng thời là Trưởng BTC cuộc thi. Ban đầu cuộc thi lấy tên là Miss Vietnam Continent, nhưng hiện tại tên chính thức bằng tiếng Anh là Miss Viet Nam International 2011, lần đầu tiên được tổ chức, tại Long Beach, California, Mỹ từ 5 đến 13/8 tới.

Ngọc Trinh chính thức được tham dự cuộc thi Hoa hậu Việt Nam Quốc tế 2011.

Có lẽ chính từ tên tiếng Anh này, nhiều phương tiện truyền thông trong nước đã gọi là "Hoa hậu Quốc tế Việt Nam 2011". Nó tương tự với cách gọi cuộc thi Miss Vietnam Universe - Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam. Tại cuộc thi Miss Universe (cấp độ thế giới), nếu đại diện một nước, ví dụ như Brazil, đồng thời cũng là hoa hậu hoàn vũ của nước này, thì cũng được BTC gọi là Miss Brazil Universe. Do đó, cách gọi "Hoa hậu Quốc tế Việt Nam" có vẻ khá “chuẩn quốc tế” ở phương diện chuyển ngữ tiếng Anh ra tiếng Việt.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây có lẽ nằm ở việc: đối với ngôn ngữ của một dân tộc, không phải lúc nào việc dịch nguyên văn từ tiếng Anh cũng bảo đảm diễn tả đúng và đủ ý nghĩa của sự vật, hiện tượng cần gọi tên.

Khi gọi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam thì mọi người đều hiểu cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ ở phạm vi lãnh thổ quốc gia Việt Nam, cũng đồng nghĩa là ở một nước khác, cũng sẽ có cuộc thi tương tự (Hoa hậu Hoàn vũ) ở phạm vi quốc gia họ. Nhưng "Miss Viet Nam International" mà chúng ta đang nói đến ở đây thì không phải là cuộc thi mang tên "Miss International" (Hoa hậu Quốc tế) tổ chức ở phạm vi lãnh thổ quốc gia Việt Nam.

Lâu nay, đã có một cuộc thi "Miss International" - Hoa hậu Quốc tế được định vị trên phạm vi thế giới (bên cạnh những Miss World - Hoa hậu Thế giới, Miss Universe - Hoa hậu Hoàn vũ, Miss Earth - Hoa hậu Trái đất...), mà năm 2010 tổ chức tại Thành Đô, Trung Quốc, đại diện Việt Nam tham dự là Chung Thục Quyên. Còn cuộc thi do MC Entertainment này là hoàn toàn riêng biệt, độc lập, khác hẳn. Bởi vậy, rõ ràng cuộc thi chúng ta đang nói đến đây không phải là Miss International được tổ chức ở phạm vi lãnh thổ quố gia Việt Nam, nên không thể “học” theo cách gọi kiểu như "Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam" để gọi đây là "Hoa hậu Quốc tế Việt Nam" được.

Quyết định của Cục Nghệ thuật biểu diễn ghi rõ: Hoa hậu Việt Nam Quốc tế 2011.

Trên website chính thức, BTC gọi cuộc thi là Hoa hậu Việt Nam thế giới.

Có lẽ đó cũng là lý do vì sao, ngay trên trang web chính thức của mình, Ban tổ chức để tên gọi cuộc thi bằng tiếng Việt là “Hoa hậu Việt Nam thế giới”, để hiểu là cuộc thi hoa hậu dành cho người Việt Nam ở khắp mọi nơi trên thế giới (danh sách thí sinh tham dự cũng thể hiện điều này). Đối tượng dự thi của nó giống với cuộc thi Hoa hậu Thế giới người Việt (Miss Vietnam World), nhưng khác về quy mô, cách thức tổ chức và tên gọi. Đây là cuộc thi do người Việt ở hải ngoại tổ chức, cho cũng hoàn toàn có thể tin tưởng về trình độ tiếng Anh và cách chọn tên gọi bằng tiếng Việt của BTC là có lý do của nó.

Trong quyết định của mình gửi đến một số công ty người mẫu về việc cho phép một số thí sinh tham gia cuộc thi này, Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cũng nêu rất rõ tên gọi cuộc thi là: “Hoa hậu Việt Nam quốc tế 2011” (thay đổi từ "thế giới" thành "quốc tế" nhưng vẫn bảo đảm hiểu đúng ý nghĩa). Điều đó thể hiện sự trùng khớp và tôn trọng của cơ quan quản lý với tên gọi mà Ban tổ chức nêu ra. Vậy nhưng, không hiểu vì sao, cuộc thi lại đang được nhiều trang báo, tin gọi là “Hoa hậu Quốc tế Việt Nam 2011”?